Kimyon Ekimi

Kimyon Ekimi, Aromatik ve tıbbi bitkilerden olan kimyon, çoğunlukla baharat olarak ve ilaç sektöründe kullanılan kazık kök yapısına olan bir bitkidir. Kokusundan ve aromasından faydalanılan ve önemli bir baharat bitkisi olan kimyon, son yıllarda yurt içi ve yurt dışında sucuk imalatında ve boya sanayisinde de oldukça sık kullanılmaktadır. Ülkemizden ABD, Avrupa, Arap ve Körfez ülkelerine sürekli ihraç edilmektedir. Orta Anadolu'da bulunan kıraç topraklarda arazilerin nadasa bırakıldığı durumlarda nadas arazilerinin azaltılma amacı ile ekimi yapılabilir.

Kimyon ekimi kıraç alanlara yapılacaksa sonbahar mevsiminde yağışlardan sonra uygun olan bir zamanda toprak tavda iken pulluk ile sürüm yapılıp geçmiş dönemdeki üretimden kalan sap gibi artıklar toprak ile karıştırılır. Sürüm işlemi ilkbahar mevsimine bırakıldığı takdirde yağışlı giden yıllarda sürüm yapmak için uygun ortam ve zamanın oluşma olasılığı hesaba katılmalıdır. Ekim yapılmadan önce kaz ayağı ve tırmık kombinasyonu ile ekim yatağı düzenli bir biçimde hazırlanmalı, tarlanın düzgün bir şekilde düzeltilmesine özen gösterilmelidir. Ekim yatağı düzenli bir şekilde hazırlanmadığı takdirde kaliteli bir ekim işlemi yapılamaz ve ekimde yapılacak olan hataların ilerleyen dönemlerde telafisi mümkün olmayabilir.

Orta Anadolu iklim koşullarında şubat ayının sonundan mart ayının sonuna kadar olan zaman diliminde ekim işlemi yapılabilmektedir. Tohumların toprağın 1-2 cm derinliğine düşmesi gerekir. Kimyon ekimi hububat ekimi yapılan mibzerler ile yapılmaktadır. Dekar başına 1-1,5 tohum miktarı atılması gerekir. Kimyon ekimi yapılan tarlanın kaymak tabakası tutmayan araziler olmasına özen gösterilmelidir. Ekim yapıldıktan sonra kaymak tabakası meydana gelmiş ise kimyonun çimlenmesi zorlaşır ve bu durum da verimi oldukça olumsuz olarak etkiler.

Kimyon ekimi yapılan tarlalarda ortaya çıkan en önemli sorunlardan biri yabancı ot sorunudur. Bu nedenle ekim yapılmadan önce tarladaki yabancı ot kontrolü mutlaka yapılmalıdır ve ekim yapılmadan önce toprağa yapılacak olan ilaçlamada dikkat edilmesi gereken en önemli kısım, yeterli orandaki su ve ilaç karışımının homojen bir şekilde tarlanın üzerine ilaç makinesi ile atılmasıdır. Bu ilaçlama işlemi yapıldıktan sonra hiç vakit kaybetmeden uygun olan bir alet yardımı ile ilaç toprağa karıştırılmalıdır. İlaçlamalara karşılık yabancı otlar kontrol altına alınamıyorsa yabancı otlar elle kopartılıp toprak temiz bir hale getirilmelidir.

Ekim esnasında mutlaka fenni gübre ve tohum karıştırılıp homojen bir karışım elde edilerek ekilecek olan tohum gözüne katılarak ekim yapılmalıdır. Azot ve fosforlu gübreleme uygulanabilir. Aynı zamanda kimyon toprak üzerine çıktığında dekar başına 10-15 kg azotlu gübre uygulanması verimi yüksek oranda artırır.

Kimyon bitkisi çimlenme döneminde suya oldukça ihtiyaç duymaktadır. Çiçeklenme döneminden önce sulanması ile veriminde %15-20 ve çiçeklenme döneminden sonra yapılan sulamadan sonra %25-30 oranında bir artış elde edilmektedir. Elde edilecek olan verimin istenilen oranda olması için mutlaka sulanma yapılması gerekir. Seyretme ve çapalama işlemi birlikte yapılmalı, seyreltme aynı sıra üzerinde 3-4 cm mesafe olacak biçimde yapılmalıdır. Bitki 15 cm uzadıktan sonra ise ihtiyaç görüldüğü zaman çapalama işlemi yapılabilir.

Orta Anadolu iklim koşullarında hasat temmuz ayının başlarında yapılabilmektedir. Kimyon hasat zamanı geldiği zaman oldukça kırılgan bir biçimde kurur. Hasat yöntemi el ile yolma biçiminde yapılabilir. El ile yolunan kimyonlar 2 gün boyunca tarlada bekletildikten sonra harman yapmak için tarladan toplanır ve uygun olan bir yerde biriktirilir. Harmanlama harman makinesi ya da biçerdöver ile yapılabilir. Çoğunlukla ekimi doğru bir şekilde yapılmış ve iyi gübrelenmiş olan kuvvetli topraklardan dekar başına yaklaşık 75 kg oranında verim alınabilmektedir. Zayıf olan topraklarda ise verim 20 kg ye kadar düşebilir.