Kimyon (Cuminum cyminum) Yetiştirme Koşulları ve Yöntemleri
Kimyon, maydanozgiller (Apiaceae) familyasından olan, tohumları baharat olarak kullanılan bir bitkidir. İklim ve toprak istekleri belirli olan bu bitkinin yetiştirilmesi için şu koşullar gereklidir:
İklim İstekleri
- Ilıman ve sıcak iklimleri sever, soğuk ve don olaylarına karşı hassastır.
- Gelişme döneminde serin, olgunlaşma döneminde ise sıcak ve kurak hava ister.
- Optimum sıcaklık 25-30°C arasındadır, yüksek nemden hoşlanmaz.
Toprak İstekleri
- Derin, geçirgen, hafif bünyeli ve organik maddece zengin topraklarda iyi gelişir.
- Toprak pH'sı nötr veya hafif alkali (6.8-7.5) olmalıdır.
- Ağır ve su tutan topraklar uygun değildir, kök çürüklüğüne neden olabilir.
Yetiştirme Yöntemleri
1. Toprak Hazırlığı
- Tarla sonbaharda 20-25 cm derinlikte sürülür.
- İlkbaharda tırmık ve tapan çekilerek tohum yatağı hazırlanır.
2. Ekim
- Doğrudan tarlaya tohum ekimi yapılır, fideyle yetiştirilmez.
- Ekim zamanı bölgeye göre değişir; genellikle ilkbaharda (mart-nisan) yapılır.
- Tohumlar 1-2 cm derinliğe, sıra arası 30-40 cm, sıra üzeri 10-15 cm olacak şekilde ekilir.
3. Sulama
- Çimlenme ve çıkış döneminde toprak nemli tutulmalıdır.
- Bitki gelişim döneminde aşırı sulamadan kaçınılmalı, olgunlaşma döneminde sulama azaltılmalıdır.
- Yağmurlama veya damla sulama sistemleri tercih edilebilir.
4. Gübreleme
- Toprak analizi yapılarak gübre ihtiyacı belirlenmelidir.
- Genellikle dekara 5-6 kg azot, 4-5 kg fosfor ve 3-4 kg potasyum verilir.
- Organik gübreler (yanmış çiftlik gübresi) toprak verimliliğini artırır.
5. Bakım İşlemleri
- Yabancı ot kontrolü için çapalama yapılır.
- Hastalık ve zararlılara karşı düzenli kontrol önemlidir.
6. Hasat
- Bitkiler sararıp kurumaya başladığında, tohumlar kahverengiye döndüğünde hasat edilir.
- Hasat genellikle temmuz-ağustos aylarında yapılır.
- Bitkiler elle veya makineyle biçilir, demetler halinde kurumaya bırakılır.
7. Kurutma ve Depolama
- Hasat edilen bitkiler gölgede veya havadar bir yerde kurutulur.
- Kurutulan bitkiler harmanlanarak tohumlar ayrılır.
- Tohumlar serin, kuru ve karanlık ortamlarda saklanır.
Kimyon yetiştiriciliği, uygun koşullar sağlandığında verimli ve karlı bir tarım faaliyetidir. Özellikle İran, Hindistan, Türkiye ve Orta Doğu ülkelerinde yaygın olarak yetiştirilmektedir. |
